Oriol Junqueras: "Wij willen niet dat de PP en Vox gaan regeren, maar de prioriteit ligt bij Catalonië."

Oriol Junqueras (Barcelona, 1969) keerde afgelopen december terug als leider van Esquerra Republicana. De Republikeinse leider analyseert de huidige politieke situatie in La Vanguardia , waarvan de grootste uitdaging het financieringsmodel is geweest – en zal blijven.

Voelt u zich vertegenwoordigd door de bilaterale overeenkomst tussen de regering en de Generalitat?

We voelen ons niet vertegenwoordigd. Het financieringsmodel is al elf jaar achterhaald, waarvan zeven jaar door mevrouw Montero als minister van Financiën. In die tijd zijn de inkomsten van de staat verdubbeld, terwijl de autonome regio's aanzienlijk in bestedings- en investeringscapaciteit zijn achteruitgegaan. Dit schaadt de samenleving als geheel. De financiering kan alleen worden opgelost als het ordinaliteitsbeginsel wordt gerespecteerd. Als Catalonië de derde grootste bijdrage levert aan middelen per hoofd van de bevolking, kan het, na de verdeling van de overheidsuitgaven, niet de veertiende zijn. De overeenkomst die een paar dagen geleden is aangekondigd, is ronduit teleurstellend.

Kortom, ze zijn het niet eens met het pact.

Precies. Het is teleurstellend om deze twee redenen: de Belastingdienst mist autonomie en er is een gebrek aan specifieke regels voor de inning van de inkomstenbelasting. Catalonië heeft een goed financieringssysteem nodig en verdient dat, en we zijn er nog lang niet. Wat de PSOE moet doen, is zich aan de afspraken houden. En als er een overeenkomst is getekend waarin staat dat Catalonië zijn belastingen kan beheren, te beginnen met de inkomstenbelasting, dan moet het zich daaraan houden.

Maar er is een probleem dat niet van de centrale overheid afhangt: we hebben technische en personele middelen nodig, en die zijn er niet. Degenen onder ons die zich herinneren hoe u tijdens het onafhankelijkheidsproces zei dat alles klaar was. Dat lijkt niet zo te zijn.

Toen ERC de verantwoordelijkheid voor Economie en Financiën op zich nam, breidde het onder meer de ATC (Belastingdienst) uit. We gingen van minder dan 300 medewerkers naar bijna 1.000. We maakten een flinke sprong, ook op IT-gebied. Het is duidelijk dat deze IT-systemen in de jaren daarna misschien niet altijd meer zo up-to-date zijn als destijds. Maar Catalonië is in ieder geval in staat om zijn belastingen te beheren.

Financiering "De overeenkomst tussen de regering en de Generalitat is ronduit teleurstellend."

Om dit doel te bereiken, moeten er door het Congres minstens drie wetten worden gewijzigd.

Ons doel is om een wetsvoorstel in te dienen dat de benodigde parlementaire meerderheid mogelijk maakt om de belastinginningscapaciteit in Catalonië te kanaliseren. We hopen dat dit snel gebeurt. Het belangrijkste is dat er een wetsvoorstel is en dat het de benodigde parlementaire meerderheid kan behalen. Een parlementaire meerderheid is geen luxe, maar een noodzaak. Zonder een meerderheid is er geen geldig wetsvoorstel.

Als voorstanders van deze wet praten ze met alle bondgenoten.

We proberen met iedereen te praten. We proberen over dit onderwerp en vele andere te praten.

Zijn ze aan het bellen?

Ja. Over het algemeen zijn mensen beleefd en nemen ze de telefoon op.

Heeft u op het moment dat u het project presenteert, enige garantie dat de PSOE het zal steunen?

We werken aan het verkrijgen van steun. Nu zal de PSOE de beslissing nemen.

Ik bedoel, dat hebben ze nu niet meer.

We hadden een overeenkomst met de PSOE die sprak over ordinaliteit. Minister Montero besloot dat dit niet in de regelgevende tekst, maar in de preambule moest komen. Wanneer de PSOE overeenkomsten wijzigt, is het duidelijk dat wij niet verantwoordelijk zijn voor deze wijzigingen. Wij zijn verantwoordelijk voor hoe we reageren. We zullen reageren door de PSOE eraan te herinneren dat wij ook deel uitmaken van de brede en diverse meerderheid die zij nodig heeft op zoveel terreinen – sterker nog, op alle terreinen.

Dit heeft veel te maken met zijn steun voor Pedro Sánchez.

ERC heeft geen belang bij een PP-Vox-regering. Tegelijkertijd verdedigt ERC de belangen van Catalonië. Om deze belangen te verdedigen, moet de PSOE haar afspraken nakomen en ambitieus zijn. Er zijn positieve aspecten, zoals het Rodalies-akkoord. Sommige zijn er, andere niet.

De Spaanse wetgevende macht "We zullen proberen de PSOE te ondersteunen in wat er nog verbeterd moet worden."

Laten we een kop maken: is het prioriteit om een PP- en Vox-regering te vermijden, of ligt de prioriteit bij Catalonië?

We willen niet dat de PP en Vox regeren, maar Catalonië staat voorop. Een PP- en Vox-regering is niet nodig, want we weten hoe ze opereren. Ze hebben het bewezen toen ze de kans kregen, en in de loop van de geschiedenis hebben zij en hun voorgangers er veel gehad. Maar ik blijf erbij dat de PSOE veel moet verbeteren. In de zaken die nog verbeterd moeten worden, zullen we proberen haar te steunen. Wij, en ik hoop de hele meerderheid, want anders is er geen weg vooruit.

Ze zijn het niet eens met de socialisten over de luchthaven El Prat.

Esquerra Republicana is voorstander van alles verbeteren, inclusief de luchthaven, die kan verbeteren met een eigen bestuurssysteem. Het bestuur van Aena kenmerkt zich door alles behalve transparantie. Wij zijn voorstander van een satellietterminal die de wachttijden voor passagiers aan boord van vliegtuigen zou verkorten of van betere treinverbindingen. Wat betreft de verlenging van een landingsbaan: als die eenmaal is verlengd, zal die korter blijven dan de bestaande. Dat is onlogisch.

Is Esquerra in de huidige context niet bereid om te praten over een begroting voor 2026?

Juist.

Maar hoe gaat de wetgevende macht dan verder?

We willen altijd de best mogelijke begrotingen hebben, maar zonder een goed financieringsmodel en een goed model voor belastinginning zullen de begrotingen niet optimaal zijn, omdat er dan veel middelen ontbreken.

De coalitie van Rufián "Wat mogelijk is bij de Europese verkiezingen, is heel moeilijk bij de Spaanse verkiezingen; het zijn twee verschillende verkiezingen."

En hoe past het project voor een plurinationale alliantie, dat door woordvoerder Gabriel Rufián in Madrid wordt bepleit, daarin?

Ik heb groot medeleven met al mijn collega's en, zoals iedereen weet, met Gabriel Rufián. Maar wat mogelijk is bij de Europese verkiezingen, is veel moeilijker bij de Spaanse verkiezingen. We hebben te maken met twee totaal verschillende kiesmodellen. Aan de andere kant zou dit voorstel de steun nodig hebben van Bildu, de BNG of Podemos, en die heeft het niet, omdat ze zich van dit voorstel hebben gedistantieerd. Hoe dan ook, het is een respectabel idee, maar moeilijk uit te voeren. Bovendien is elke beslissing over coalities een beslissing die de leden van Esquerra via hun nationale raad moeten nemen.

En met Podemos?

Hoe dan ook, het zou noodzakelijk zijn dat alle partijen die voor Catalaanse onafhankelijkheid zijn, zich bij dit voorstel aansluiten, en het is duidelijk dat Podemos dat niet is. Ze zijn niet alleen niet voor onafhankelijkheid, ze zijn er zelfs niet voor dat wij zeggenschap uitoefenen over immigratie. Ze beweren dat als Catalonië hen had, de Mossos d'Esquadra een bende racisten zouden zijn. Met dit soort argumenten is het onmogelijk om tot een akkoord te komen.